یکی از بزرگترین نگرانی ها در عراق این است که تنها نیمی از گاز همراه با نفت تولید شده را می تواند استخراج کند؛ به این معنی که مقدار قابل توجهی از گاز هدر می رود.
اما نگرانی دیگر مربوط به شرایط قرارداد است و برخی شرکت های نفتی خارجی آن را نامطلوب ارزیابی کرده اند. تا کنون محور اصلی شرایط، قیمت ثابت برای هر بشکه نفت پس از بازپرداخت هزینه ها بوده است. این موضوع به شرکتهای نفتی اجازه نمیدهد در هنگام افزایش قیمت نفت سود ببرند و اگر هزینه ها افزایش یابد -همانطور که طی دو سال گذشته افزایش یافته است- حتی ضرر بیشتری هم خواهند کرد.
جنگها، درگیریهای داخلی و تحولات سیاسی عراق به نگرانیهای اقلیمی و شرایط نامطلوب قرارداد افزوده است تا جایگاه عراق را از نظر محیطی جذاب برای سرمایه گذاری در نفت کاهش دهند.
با این وجود، عراق و نیز مناطقی که توسط دولت اقلیم کردستان اداره می شود، دارای 145 میلیارد بشکه ذخایر ثابت شده است. این میزان به عنوان پنجمین ذخایر بزرگ اثبات شده نفت خام در جهان محسوب می شود.
همین موضوع کافی است تا حداقل شرکتهای چینی - از جمله CNOOC - را ترغیب کند تا در بخش انرژی عراق به اندازه همتایان غربی خود را محدود به مسائل تغیرات آب و هوایی و زیست محیطی نکنند. در واقع پیمانکاران چینی به تنهایی 59 درصد از پروژههای انرژی را از سال 2018 تا پایان سال 2022 از آن خود کرده اند و در این زمینه ژاپنی ها در رده دوم قرار دارند.
اما سایر شرکتهای خارجی به همراه شرکتهای غربی از جمله شرکت آمریکایی اکسون عدم تمایل بیشتری نسبت به مشارکت در بهرهبرداری از ذخایر نفتی عراق از خود نشان داده و حتی از پروژههای موجود عقبنشینی کردهاند.
اما با صرف نظر از موضوع آلاینده های کربنی، ظاهرا تنها موضوع مورد نیاز به تغییر، بُعد مالی پروژه ها بوده است. در اوایل ماه جاری، شرکت توتال انرژی قرارداد نفتی عظیم 27 میلیارد دلاری با عراق امضا کرد؛ این قرارداد پس از توافق بر سر شرایط مربوط به مواردی مانند تقسیم درآمدها منعقد گردید.
این توافق برای این شرکت فرانسوی پس از مذاکراتی سخت حاصل گردید. عراق مجبور شد چندین بار به میز مذاکره برگردد و شرایط مطلوب تری را ارائه دهد. در نهایت عراق تنها 30% از سود پروژه را به خود اختصاص داد و 45% به توتال انرژی اختصاص یافت و قطر انرژی 25% از سود را از آن خود کرد. بخشی از این پروژه مشترک شامل ساخت تاسیساتی است که گاز همراه با نفت مورد استخراج را که در حال حاضر در سه میدان نفتی در حال هدر رفتن است، بازیابی کند. این قرارداد به توتال انرژی اجازه می دهد تا بخشی از درآمدهای میدان نفتی ارطاوی (در استان بصره) را دریافت کند و از آن برای کمک به تامین منابع مالی سه پروژه دیگر استفاده کند.
در طرح تقسیم درآمد، 25 درصد از درآمد هر بشکه به عنوان حق امتیاز به عراق و 75 درصد به سهامداران خواهد رسید. شرایط بهبود یافته -از جذب گاز گرفته تا تقسیم درآمد- قابل توجه است و میتواند سایر شرکتهای نفتی خارجی را به عراق جذب کند، عراقی که برنامههای بزرگی برای توسعه تولید نفت و گاز خود دارد و می خواهد خود را از اتکای به گاز ایران جدا کند.