نفوذ ایران در سوریه و گستره آن و اهداف ناشی از آن بر کسی پوشیده نیست زیرا ایران در بخش های راهبردی، نظامی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بلکه در بخش آموزشی این کشور حضور دارد و این اقدام در جهت تسلط بر مغزهای نسل های آینده در سوریه و بازسازی هویت آنان -خصوصا در استان دیرالزور- انجام می شود.
برای موفقیت این پروژه ایران زیرساخت های آن را به صورت تکاملی بهبودی می بخشد و در نتیجه زمین هایی را خرید کرده و بوستان ها، تأسیسات خدماتی و بیمارستان های ویژه خود را تأسیس کرده و بازار سوریه را با تولیدات خود اشباع می کند.
آموزش روشمند
از زمان تسلط دولت سوریه بر شهر دیرالزور و حومه آن و نفوذ ایران در این شهر، تهران تلاش کرده است نوجوانان این شهر را از نظر نظامی به خدمت خود در آورد. در این راستا جوان اهل دیرالزور از مراحل عدیده ای عبور می کند تا آماده نبرد باشد زیرا در ابتدا از نظر ذهنی بر وی تأثیر گذاشته می شود و پس از آن تحت آموزش های نظامی قرار می گیرد و بر اساس رسانه های محلی این اقدامات از طریق مراکز ویژه ای انجام می شود که به آن ها اشاره خواهد شد:
1-مرکز النور الساطع در شهر المیادین: بر این مرکز دو شخص ایرانی به نام های "سید ایوب" و "سید مهدی" نظارت دارند و این مرکز پذیرای تقریبا 250 کودک است که مأموریت آن آموزش دروسى بر اساس مذهب شیعی به کودکانی با محدوده سنی 13 تا 18 سال می باشد و از طریق هدایای اسباب بازی یا تغذیه مناسب این افراد جذب می شوند.
2-مرکز الشدوحی در شهر المیادین: بر این مرکز شخصی با ملیت ایرانی به نام "حاج ابراهیم" نظارت دارد و در آن تقریبا 70 کودک حضور دارند و مأموریت این مرکز جذب کودکانی با محدوده سنی 12 تا 15 سال است و در این مرکز کودکان آموزش پایه نظامى می بینند و به علاوه آن افکار شیعی میانشان انتشار می یابد.
3-مرکز بصیرت: این مرکز هم تحت نظر حاج ابراهیم است و در آن جوانانى با محدوده سنی 15 تا 18 سال حضور دارند و مدت آموزش در آن 3 ماه بوده و مخصوص آموزش رزمی و آموزش هایی در زمینه عقاید شیعی است.
در کنار این ها منابع محلی در دیرالزور غربی می گویند "ایران در آموزش های خود بر مفاهیم مرتبط با عاشورا و یاد دادن شعارهای نظامی تمرکز دارد و از طریق داستان های تأثیرگذار مرتبط با تاریخ تشیع سعی می کند این مفاهیم را انتقال دهد". این منابع تأکید می کنند برای نمونه تیپ الباقر در شهر حطله به کودکان در اردوگاه هایی پشت درهای بسته آموزش استفاده از سلاح های فردی و جنگ های خیابانی و دروس دینی را می دهد.
نقش مراکز فرهنگی
طبق گفته های احمد الهواس نویسنده و روزنامه نگار اهل دیرالزور در سال 2018 ایران از طریق جهاد سازندگی مراکز فرهنگی متعددی را در شهرهای دیرالزور، حطله، المیادین و البوکمال تأسیس کرد. این مراکز خود را به عنوان کمک رسان به اهالی این شهرها و سامان بخش به وضعیت داخلی جوامع آنان خود را معرفی کردند و ظاهر این مراکز فرهنگی است اما در واقع وظیفه آن ها نشر تشیع و مسائل نظامی هم می باشد.
در همین چارچوب منابع رسانه ای محلی تأکید می کنند ایران از متحدان خود در دیرالزور خواسته است تلاش خود را برای جذب کودکان این منطقه را بیشتر کنند. این منابع می افزایند مدیر جدید مرکز فرهنگی ایران در دیرالزور که به "حاج ابورقیه" مشهور است، جلسه ای را با مدیران بخش های اداری مختلف در شهرهای این استان برای بحث و بررسی روش های جدید برای جذب این کودکان داشته است و این مسئول ایرانی از آنان افزایش تلاش ها برای افزایش تعداد کودکان وابسته به این مرکز را خواسته است.
از سویی دیگر بر اساس توضیحات مرکز سوری حقوق بشر، مرکز فرهنگی در آوریل سال جاری در شهر المیادین دوره آموزشی برای کودکان با محدوده سنی 9 تا 13 سال افتتاح کرد و این دوره شامل آموزش زبان فارسی و مسائل مربوط به نظریه ولایت فقیه می شود. این مرکز می افزاید در این دوره هنگام وقت استراحت وعده های غذایی به کودکان داده شده و در پایان دوره 5 نفر اول به ایران سفر خواهند کرد و به عنوان جایزه تشویقی هم به هر کودک 25 هزار لیره سوریه تقدیم می گردد.
شرایط بد اقتصادی هم در جذب این کودکان مؤثر است و باعث قانع شدن خانواده ها در ورود فرزندانشان به این مراکز می شود و در مقابل این خانواده ها کمک مالی 50 دلاری در ماه دریافت می کنند و این کمک مالی برابر با نیمی از حقوق ماهانه کارمند دولتی در سوریه است. طبق اظهارات احمد الهواس در نتیجه ساکنان این مناطق به بررسی وضعیت می پردازند و به این راه حل می رسند همکاری با نظام حاکم سوریه درآمد بسیاری را به همراه ندارد و در نتیجه شرایط سخت مالی جذب این مراکز می شوند. الهواس توضیح می دهد این کودکان وعده هایی مانند معافیت از خدمت سربازی یا بورسیه تحصیلی به خارج از سوریه یا آموزش در دانشگاه های ایرانی در داخل و خارج ایران دریافت می کنند.
هدف از این اقدامات
هدف از این کار تأسیس نیروی نظامی جدید بر اساس مفاهیم شیعی و ولایتمداری برای جمهوری اسلامی ایران است. در این خصوص سعد الشارع پژوهشگر در زمینه مسائل ایران باور دارد اهمیت این موضوع در منطقه ای است که ایران بر آن تسلط دارد و این منطقه کریدور زمینی برای اتصال میان عراق و سوریه را فراهم می کند.
وی در سخنان خود می گوید "ایران در این منطقه برای تثبیت نفوذ خود به عناصر محلی نیاز دارد و افزون بر آن به عنصر انسانی برای افزایش نفوذ دینی و اجتماعی خود در آن جا نیازمند است زیرا بدون این عنصر نمی توان در جامعه نفوذ کرد". از نظر الشارع دلیل دیگر نیاز به این عنصر فرسایش نیروهای ایران و متحدانش به علت حملات داعش است و علت آخر هم رقابت میان ایران و دیگر شریکانش (روسیه و دولت سوریه) برای تثبیت بیشتر نفوذ می باشد.