پیامدهای پیمان دفاعی عربستان و پاکستان

رصدخونه اندیشکده ها :رصدگر

حتی کسانی که به تحولات چشمگیر در خاورمیانه و آسیای جنوبی عادت دارند نیز از اعلامیه عربستان سعودی و پاکستان مبنی بر یک «توافقنامه راهبردی دفاع متقابل» جدید غافلگیر شدند. این پیمان که در ۱۷ سپتامبر و در جریان سفر شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان به ریاض، با تشریفات قابل توجهی رسمیت یافت، بسیار فراتر از تعارفات معمول در اعلامیه‌های همکاری امنیتی بود. این توافق شامل یک تعهد فراگیر به دفاع متقابل می‌شد و اگرچه متن آن منتشر نشد، اما برخی از مقامات در هر دو طرف – از جمله وزیر دفاع خود پاکستان – اشاره کردند که این توافق شامل تامین بازدارندگی هسته‌ای توسعه‌یافته است. این پیمان به وضوح چندین دهه همکاری امنیتی و دفاعی عربستان و پاکستان را رسمیت بخشیده و تعمیق می‌بخشد و بر اساس پروتکل توافقنامه مهم سال ۱۹۸۲ بنا شده است. پاکستان، که یکی از بزرگترین ارتش‌های دائمی جهان را در اختیار دارد، از دهه ۱۹۷۰ نیروهای نظامی قابل توجهی را در عربستان مستقر کرده است – که گاهی از ۱۰,۰۰۰ سرباز فراتر رفته است. نیروهای پاکستانی در جریان جنگ خلیج فارس در سال‌های ۱۹۹۰-۱۹۹۱ به دفاع از قلمرو و اماکن مقدس عربستان کمک کردند، و طبق گزارش‌ها، پاکستان به طور مداوم و امروزه با برآوردی بیش از ۱,۵۰۰ پرسنل، نیروهایی را در نقش‌های آموزشی و مشورتی اعزام کرده است. ریاض نیز با اعطای دوره‌ای کمک‌های مالی حیاتی به اسلام‌آباد، از جمله نفت و وام در دوره‌های تنش اقتصادی، این لطف را جبران کرده است. پیامدهای این توافقنامه جدید، با توجه به مجموعه‌ای از متحدان و دشمنان دیرینه هر یک از دو طرف، بسیار مهم است. حتی در این مرحله اولیه، سؤالات کلیدی روشن هستند: این توافق از کجا ناشی شده و چرا اکنون؟ این توافق برای همکاری عربستان و پاکستان در حوزه متعارف چه معنایی می‌تواند داشته باشد – و چگونه، اگر اصلاً، با بحث‌های…