در جریان جنگ اسرائیل علیه لبنان، رژیم صهیونیستی عامدانه به تخریب مکانهای تاریخی و باستانی در جنوب، النبطیه و البقاع دست زد. این اقدام صهیونیست ها به منظور محو بخشی از حافظه تاریخی، فرهنگی و تمدنی لبنانیهابوده است. خانههای تاریخی و فرهنگی بسیاری در شهر النبطیه از این میزان تخریب آسیب دیدند. رژیم صهیونیستی مقر سابق شورای فرهنگی جنوب لبنان که خانهای تاریخی و قدیمی بود و حدود سال ۱۹۳۵ در محله میدان ساخته شده بود را به خاکستر تبدیل کرد.
کامل جابر رئیس شعبه این شورا در النبطیه در مورد اهمیت نمادین این مکان در شهری پر از فرهنگ و علم میگوید چگونه این مرکز فرهنگی به محلی برای گردهمایی نویسندگان و هنرمندان از لبنان و جهان مانند نوآم چامسکی، محمد علی شمسالدین، حسن داود، برهان علویه، سمیر قصیر، هانی فحص، فتحیه العسال، صادق جلال العظم، منیر بشیر و زین العابدین فؤاد و بسیاری دیگر تبدیل شده بود. صدها شب های فرهنگی، نمایشگاه نقاشی، عکس و سمینار در آنجا برگزار شد و جنب و جوش فرهنگی قابل توجهی در شهر ایجاد کرد و مخاطبان متنوعی داشت. این مکان برای هر کسی که آن را میشناخت و از آن بازدید کرده بود، خاطرهانگیز بود. جابر میگوید: «همه از این مکان تاریخی سرشار از مفاهیم فرهنگی در شهر بسیار تعریف میکردند و اگر صاحبان آن به دلیل مشکلات مالی اصرار به پس گرفتن آن نداشتند، هرگز آن را ترک نمیکردیم. امروز متاسفانه رژیم صهیونیستی آن را ویران کرده است».
جابر معتقد است این عمل در راستای تخریب بخش بزرگی از فرهنگ، خاطرات و حافظه ساکنان شهر صورت گرفته است و اشاره میکند رژیم صهیونیستی از سال ۱۹۷۴ به بمباران چنین ساختمانهایی عادت داشته است و بنابراین این اقدام برای آن تازگی ندارد. جابر در مورد دلیل عمدی بودن تخریب چنین ساختمانهایی توسط این رژیم معتقد است، این بمباران مانند هر جای دیگری برای تخریب و ایجاد ویرانی است و برخلاف آنچیزی است که آنها به عنوان هدف نظامی یا حزبی تبلیغ میکنند. رژیم صهیونیستی به همین بسنده نکرد و خانه آل شاهین، که خانه دیگری از خانههای تاریخی النبطیه در محله سراي است، و همچنین خانه تاریخی آل خریضات را نیز هدف قرار داد. لازم به ذکر است ارتش این رژیم از آغاز تجاو نظامی محلهها، ساختمانها، خیابانها و بازارهای تجاری نبطیه را به طور کامل تخریب کرده است.
در شهر آفتاب بعلبک، فهرست اهداف بمباران شده شامل ساختمان تاریخی «المنشیه» در کنار قلعه تاریخی بعلبک و هتل معروف پالمیرا میشود. ياسر شمالی، هنرمند و فعال در حفظ میراث بعلبک، طی گفتگویی توضیح میدهد چگونه حمله هوایی رژیم صهیونیستی کافه المنشیه که بیش از ۱۵۰ سال در محوطه قلعه قرار داشت را ویران کرد. این در حالی است که این کافه در طول سالهای گذشته به موزهای تبدیل شده بود که انواع فرشهای دستباف، سفالهای قدیمی، صنایع دستی و لباسهای سنتی را در خود جای داده بود و مردم از لبنان و خارج از کشور از آن بازدید میکردند. رژیم صهیونیستی همچنین پادگان غورو و پارکهای رأسالعین در بعلبک را هدف قرار داد. شمالی میگوید: «از هدف قرار گرفتن قلعه تاریخی میترسیدیم زیرا هیچ چیز این رژیم را باز نمیدارد و ما از طرف خود سعی کردیم تا حد امکان مردم را از محل دور کنیم تا این رژیم بهانهای برای بمباران و تخریب آن نداشته باشد». گفتنی است که بهانه این رژیم برای بمباران المنشیه وجود خودروهای پیکآپ در محل آن بود.
همچنین صهیونیست ها در هفتههای پایانی جنگ، اقدام به مینگذاری در محلههای روستاهای مرزی ميس الجبل، محيبيب، العديسیه، عيترون و يارون کردند. عبدالمنعم شقیر، شهردار ميس الجبل میگوید: «ما در ميس الجبل هر روز با دشمن مواجه هستیم و این مواجهه شامل بمباران و مینگذاری و تخریب و کشتار می شود. وضعیت ما مانند وضعیت همه روستاهای مرزی است. بیش از ۵۰۰۰ گلوله به روستا اصابت کرده و حدود ۶۰۰ حمله هوایی صورت گرفته است و محلههای مسکونی و هزاران خانه را ویران کرده است».
وی در ادامه اظهار داشت: «حتی مساجد و اماکن مذهبی که قدمت چند صد ساله دارند و خانههای محلههای تاریخی و گورستان روستا از این وحشیگری در امان نماندند. این تخریب سیستماتیک همه چیز در روستا است». وی در پایانخاطرنشان کرد: «رژیم صهیونیستی زیرساختهای فرهنگی، تاریخی، باستانی و آموزشی را نابود کرده است تا چیزی از این منطقه باقی نماند». در روستای جنوبی العدیسیه، خانه عبدالحمید بعلبکی هنرمند فقید لبنانی که آن را به موزهای تبدیل کرده بود و میراث فرهنگی عظیمی از کتابها، مجسمهها، نقاشیها، اشیای باستانی و آثار نادر را در خود جای داده بود و مورد توجه بازدیدکنندگان از همه جا بود، ویران شده است.
اقدامات وزارت فرهنگ لبنان
محمد مرتضی، وزیر فرهنگ لبنان طی گفتگویی اظهار داشت: «از آغاز جنگ، دشمن به هدف قرار دادن اماکن فرهنگی اقدام کرده است و به شهر تاریخی بعلبک و اطراف قلعه آن حمله شده و ساختمان تاریخی المنشیه تخریب شده است و افزون بر آن بخشی از دیوار شهر که به دوره روم باستان برمیگردد هم آسیب دیده است». مرتضی در ادامه می گوید: «در شهر صور هم کرانه ساحلی و بخش تاریخی شهر که در فهرست میراث جهانی ثبت شده است، بمباران گردیده است». همچنین به غیر از اماکن یاد شده، بسیاری از مکانهای دیگر مانند قلعه تبنين، قلعه شمع، معبد قصر نبا و بازار تاریخی نبطیه و بسیاری از روستاهای تاریخی را هم می توان اضافه کرد که به طور کامل محو شدند. این وزیر لبنانی در مورد هدف صهیونیست ها از این اقدامات میگوید: «این دشمن با شدت تمام، میراث مادی و معنوی را هدف قرار میدهد تا هویت، حافظه، تاریخ و ریشههای مردم در سرزمینشان را محو کند و فرهنگ ملتی که از همه ادیان تشکیل شده و هزاران سال در این سرزمین با هم زندگی کردهاند را از بین ببرد».
به باور وزیر فرهنگ، این رژیم با برنامهریزی قبلی و عامدانه به تخریب روستاهای تاریخی و محیط طبیعی اطراف آنها مانند مزارع زیتون، انگور و انجیر می پردازد تا فضای فرهنگی لبنان را از بین ببرد. محمد مرتضی تأکید میکند وزارت فرهنگ از آغاز جنگ همه اقدامات ممکن را برای حفاظت از میراث لبنان از طریق برنامه حفاظت از اماکن باستانی و موزه ملی، با همکاری و حمایت ارتش این کشور و از طریق واحد حفاظت از میراث فرهنگی انجام داده است. همچنین این وزارتخانه در سطح بینالمللی با بسیاری از کشورهای دوست و سازمان یونسکو و با بنیاد ALIPH که در کارهای حفاظت و مرمت کمک میکند، همکاری میکند.