جنگ ایران و اسرائیل و بازآرایی نظم منطقه‌ای

رصدخونه اندیشکده ها :رصدگر

پنج دهه پیش، مناخیم بگین، نخست‌وزیر اسرائیل، این اصل را پایه‌گذاری کرد که اسرائیل به هیچ کشوری که خواستار نابودی آن است، اجازه دستیابی به تسلیحات هسته‌ای را نخواهد داد. اسرائیل از ۱۳ ژوئن، به این تعهد خود عمل کرد. در طی نزدیک به دو هفته، اسرائیل در عملیاتی که آن را «عملیات شیر خیزان» نامید، به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله کرد و ده‌ها سایت را در سراسر کشور به شدت آسیب رساند. اسرائیل پیش از این نیز راکتورهای هسته‌ای را در سال ۱۹۸۱ در عراق و در سال ۲۰۰۷ در سوریه بمباران کرده بود، اما برنامه هسته‌ای ایران بسیار پیچیده‌تر از برنامه‌های عراق یا سوریه بود. تأسیسات آن پراکنده، به شدت مستحکم، از نظر فناوری پیشرفته، و توسط دفاع‌ها و مکانیزم‌های بازدارنده، از جمله زرادخانه‌های موشکی و نیروهای نیابتی در سراسر خاورمیانه، محافظت می‌شوند. بنابراین، موفقیت اسرائیل یک دستاورد نظامی فوق‌العاده است. با این حال، با وجود برنامه پیچیده‌اش، ایران در موضع دفاعی قرار داشت. در طول سال گذشته، بسیاری از نیروهای نیابتی و شرکای آن، از جمله حماس در غزه، حزب‌الله در لبنان، و رژیم بشار اسد در سوریه، از بین رفته یا به طور کامل شکست خورده بودند. پدافند هوایی ایران نیز ناکافی نشان داده شد. به همین دلیل بود که اسرائیل، به همراه ایالات متحده، توانست اولین حمله جهان را علیه یک برنامه هسته‌ای پیشرفته، چندلایه و به خوبی محافظت شده انجام دهد. این همچنین اولین بار بود که ایالات متحده به اسرائیل در اجرای «دکترین بگین» با زور کمک کرد. مهم‌تر از آن، این عملیات صحنه را برای دیپلماسی در خاورمیانه فراهم کرد. با ضعیف‌تر شدن تهران در طول تاریخ، اکنون اسرائیل و واشنگتن فرصت دارند تا یک توافق هسته‌ای قوی با جمهوری اسلامی - بهترین راه برای پایان دائمی برنامه هسته‌ای آن - و شاید حتی یک توافق سیاسی جامع‌تر را تضمین کنند که…