توافق هسته‌ای جدید ترامپ: بازگشت به برجام یا چیزی ضعیف‌تر؟

رصدخونه اندیشکده ها :رصدگر

«توافق ایران یکی از بدترین و یک‌طرفه‌ترین معاملاتی بود که ایالات متحده تاکنون وارد آن شده است.» این اظهارات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، در سال ۲۰۱۸ هنگام خروج از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بود. او همواره ادعا کرده است که توافق هسته‌ای باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین، وحشتناک بوده است. اما اگر ترامپ به استیو ویتکاف، فرستاده ویژه خود، اجازه دهد مذاکره با ایران را در راستای خطوط فعلی ادامه دهد، در نهایت به توافقی حتی ضعیف‌تر از برجام خواهد رسید. ویتکاف، ترامپ را در مسیر اوباما هدایت می‌کند. برای درک چرایی و چگونگی آن، باید به ابتدای این ماجرا بازگردیم. این ماجرا با دیدار بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، از کاخ سفید در ۴ فوریه آغاز می‌شود. نتانیاهو به عنوان اولین رهبر خارجی که پس از آغاز به کار ترامپ با او دیدار کرد، پیشنهادی جسورانه ارائه داد. در طول سال ۲۰۲۴، ارتش اسرائیل حزب‌الله را نابود کرد، حماس را درهم کوبید و تأسیسات سوخت موشکی و دفاع هوایی ایران را منهدم کرد. برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران عریان و آشکار شده بود. در پشت درهای بسته، نتانیاهو از ترامپ خواست که به او کمک کند «کار را تمام کند.» (چند هفته بعد، او این پیام را در حالی که در کنار مارکو روبیو، وزیر امور خارجه که از اسرائیل بازدید می‌کرد، ایستاده بود، به طور علنی تکرار کرد.) ترامپ در یک کنفرانس مطبوعاتی با نتانیاهو در ۴ فوریه موافقت کرد که «ایران نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد.» او به طور خصوصی به نخست‌وزیر گفت که ابتدا می‌خواهد از موضع قدرت مذاکره کند. برای اعمال فشار بر ایران، ترامپ سیاست «فشار حداکثری» دوره اول ریاست جمهوری خود را بازگردانده بود. در اولین روز کامل کاری خود، او یک فرمان اجرایی را امضا کرد که صادرات نفت، بانک مرکزی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را هدف قرار می‌داد و هدف…