تلفیق حجاب با مد: تغییر هنجارهای حجاب در ایران

مرکز رصد و ارزیابی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی :رصدگر

نورا، زن ایرانی ۳۰ ساله که در خانواده‌ای مذهبی بزرگ شده است، از سنین پایین چادر مشکی می‌پوشید. اما اکنون تغییر کرده است. او اواخر سال گذشته در یک مراسم مد در شمال تهران، پیراهنی بلند با آستین سفید را زیر یک جلیقه سرمه‌ای بلند پوشید و موهایش را با شالی سفید، صورتی و آبی پوشاند، لباسی که به طور سنتی با پوشش زنان محافظه‌کار ایرانی متفاوت است. اما نورا در جستجوی آخرین ترندها برای ترکیب اعتقاداتش با علاقه‌اش به مد در آن مراسم بود. او گفت: «چادر تنها گزینه نیست. ما هنوز حجاب را رعایت می‌کنیم، اما با نگاهی به مد این کار را انجام می‌دهیم.» از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹، زنان ملزم به پوشیدن چادر یا مانتو به عنوان بخشی از قانون پوشش اجباری بوده‌اند. اما از سال ۲۰۲۲، زمانی که اعتراضات گسترده علیه رفتار با زنان علیه نظام جمهوری اسلامی به راه افتاد، هنجارها به طور چشمگیری تغییر کرده‌اند و تعداد فزاینده‌ای از جوانان شهری به طور کلی از پوشیدن روسری خودداری میکنند. با این حال، جدا از کسانی که به طور آشکار از قانون سرپیچی میکنند، زنان محافظه‌کاری مانند نورا وجود دارند که - به دور از خط مقدم اعتراضات سیاسی - به پوشیدن حجاب‌های رنگارنگ، پالتوهای کوتاه، ژاکت‌ها و پیراهن‌های گشاد روی آورده‌اند. این مسائل نشانه‌ای از چگونگی تلاش زنان برای آزادی بیشتر حتی در چارچوب محدودیت‌های پدرسالارانه جامعه ایران است. این تقاضا برای طرح‌ها و رنگ‌های متنوع‌تر در کمد لباس زنان محافظه‌کار ایرانی، به صنعت رو به رشدی از طراحان و مدل‌ها، به ویژه در شهرهای بزرگ مانند تهران، منجر شده است. بلاگرهای حجاب نیز در رسانه‌های اجتماعی روندها و ترندها را شکل می‌دهند و برخی از آن‌ها لباس‌ها و سبک‌های آرایش را برای مناسبت‌های مذهبی طراحی می‌کنند. مهسا محموديان، طراح و مدل ۳۳ ساله مد در پایتخت، گفت که تولید «مانتوهای قدیمی» به شدت…