ده سال پس از تصویب توافق هستهای ایران، طرفهای مشارکتکننده در آستانه یک تصمیم حیاتی قرار دارند. بر اساس این توافق، مکانیسم «بازگشتپذیری» که به شرکتکنندگان اجازه میدهد تا دوباره تحریمهای تعلیقشده توسط برجام را اعمال کنند، در ۱۸ اکتبر («روز پایان») منقضی شد. مکانیسم بازگشتپذیری(ماشه) چگونه کار میکند؟ در ژوئیه ۲۰۱۵، زمانی که ایران و شش کشور دیگر با برجام موافقت کردند، شورای امنیت سازمان ملل متحد این توافق را به اتفاق آراء تأیید کرد. قطعنامه ۲۲۳۱ هم وسیلهای برای این تأیید بود و هم یک کلید قطع اضطراری قدرتمند که به طرفهای مقابل ایران - شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، چین و روسیه (که همراه با آلمان، گروه ۱+۵ را تشکیل میدادند) - اجازه میدهد تا در صورت تشخیص نقض برجام توسط ایران، تحریمهای بینالمللی را مجدداً اعمال کنند. بر اساس این قطعنامه، هر "دولت مشارکتکننده در برجام" (اصطلاحی تعریف شده که شامل آلمان نیز میشود) که ادعا کند "عدم اجرای چشمگیر تعهدات" رخ داده، میتواند "بازگشتپذیری" شش قطعنامه تحریمی شورای امنیت پیش از برجام را که به عنوان بخشی از توافق ۲۰۱۵ لغو شده بودند، کلید بزند. بازگشتپذیری، منطق معمول قطعنامههای شورای امنیت را کاملاً برعکس میکند. معمولاً، اقدام شورای امنیت برای تصویب نیاز به ۹ رأی موافق و عدم وتوی هیچ یک از پنج عضو دائم شورا دارد. اما مکانیسم بازگشتپذیری متفاوت عمل میکند: قطعنامه ۲۲۳۱ به هر «دولت مشارکتکننده در برجام» (که میتواند به تنهایی عمل کند) این قدرت را میدهد که روند احیای قطعنامههای تعلیق شده را آغاز کند. در اکثر سناریوها، متوقف کردن این فرآیند غیرممکن است. همانطور که در ماده ۳۷ برجام و بندهای عملیاتی ۱۱ تا ۱۲ قطعنامه ۲۲۳۱ آمده است، فرآیند فعالسازی با اعلامیه عدم پایبندی آغاز میشود که توسط هر دولت مشارکتکننده به شورای امنیت ارائه میشود. از آن به بعد، اعضای شورا میتوانند یک قطعنامه برای ادامه لغو…
دریافت اشتراک
جهت مشاهده این مطلب لطفا اشتراک تهیه کنید یا با حساب کاربری سازمانی وارد شوید.
در رصدخونه می توانید به ازاء به اشتراک گذاری رصدهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و…به رصد سایر افراد دسترسی داشته باشید.