بهبودی روابط ایالات متحده و ایران؟

رصدخونه اندیشکده ها :رصدگر

جای تعجب نیست که هم ایران و هم ایالات متحده با احتیاط و تردید به اولین تعامل دیپلماتیک خود در چهار سال گذشته نزدیک شده‌اند. در حقیقت فائق آمدن بر بیش از ۴۰ سال خصومت متقابل دشوار است. هر دو طرف با تندخویی مشخصی صحنه‌آرایی کرده‌اند. پیش از آغاز مذاکرات در مسقط، عمان، مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، گفت: «ما به دنبال جنگ نیستیم، اما در برابر هرگونه تجاوزی قاطعانه خواهیم ایستاد.» واشنگتن نیز اظهارات تند مشابهی داشته است، به طوری که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، گفته است: «اگر آنها معامله نکنند، بمباران خواهد شد.» دلایل زیادی برای تردید در مورد احتمال به نتیجه رسیدن مذاکرات و دستیابی به توافق وجود دارد. اما این نیز اشتباه خواهد بود که فرض کنیم شرایط در سال ۲۰۲۵ مشابه شرایط سال ۲۰۱۵ است، زمانی که، در زمان امضای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، ایران کارت‌های بسیار بیشتری نسبت به امروز در اختیار داشت. وسوسه‌انگیز است که نتیجه بگیریم ایرانی‌ها اکنون، همانطور که در گذشته انجام داده‌اند، از مذاکرات برای خریدن زمان استفاده می‌کنند، اما این نتیجه‌گیری این واقعیت را نادیده می‌گیرد که امروز زمان به نفع آنها نیست. همچنین این واقعیت را نادیده می‌گیرد که تغییرات در خاورمیانه و جامعه جهانی گسترده‌تر، به ایران انگیزه می‌دهد تا به سمت یک توافق حرکت کند، به شرطی که واشنگتن در مذاکرات خود با تهران صادق و واقع‌بین باشد. تغییر شرایط منطقه‌ای و جهانی: در دهه گذشته چه تغییراتی رخ داده است که می‌تواند محاسبات چانه‌زنی ایران را در دور کنونی مذاکرات تغییر دهد؟ منطقه متحول شده است. به دلیل زنجیره رویدادهایی که پس از حملات حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ رخ داد، ایران دیگر نمی‌تواند برای بازدارندگی ایالات متحده و اسرائیل در صورت شکست مذاکرات، به مجموعه شبه‌نظامیان و اتحادهای منطقه‌ای خود تکیه کند. تضعیف حماس و حزب‌الله و از دست دادن…